รู้ไว้ซะ
โรคกลัว
(Phobia) มนุษย์กลัวอะไรแปลกๆกันบ้าง?
Fear
vs. Phobia [
Fear = ความกลัว vs
Phobia = โรคกลัว
]
ความกลัว กับ โรคกลัวต่างกันอย่างไร
ความกลัวจะป้องกันเราจากอันตราย
แต่โรคกลัวนั้นไม่ค่อยจะเกี่ยวข้องกับภัยอันตรายสักเท่าไหร่ คนอเมริกันกว่า 19 ล้านคนเป็นโรคกลัวอะไรสักอย่างหนึ่ง
โรคกลัวหรือ phobia คืออาการกลัวขั้นรุนแรง
หรืออาการกลัวที่ก่อให้เกิดความรำคาญซึ่งจะเกิดจากสถาการณ์ กิจกรรมหรือวัตถุบางอย่างก็ได้
คนที่เป็นโรคกลัวอาจจะรู้ว่าความกลัวหรือความกังวลใจนั้นไม่มีเหตุผล
แต่ก็ห้ามความรู้สึกไม่ได้เช่นกัน
ความรู้สึกกลัวนั้นอาจจะรุนแรงมากจนทำให้คุณเป็นอัมภาตได้เลย
มาดูกันว่าคนเรากลัวอะไรกันบ้าง
โรคกลัวมี 3 ประเภท
มีโรคกลัวอะไรต่างๆมากมายกว่าหลายร้อยชนิดที่ได้รับการพิสูจน์แล้วซึ่งในจำนวนนี้รวมไปถึง
Phobophobia หรือ ความกลัวโรคกลัว
แต่เวลาพูดถึงโรคกลัวทั้งหลาย บรรดาผู้เชี่ยวชาญจะแบ่งโรคกลัวเป็น 3 ประเภท คือ
Agoraphobia = ความวิตกกังวลอย่างหนักในที่สาธารณะที่ทำให้การหลบหนีเป็นไปได้ยาก
Social phobia = ความกลัวและการหลบหลีกสถานการณ์ทางสังคม
Specific phobia = ความกลัวจากวัตถุหรือสถานการณ์บางอย่าง
Agoraphobia : โรคกลัวสถานที่สาธารณะ
คำว่า agora คือตลาดหรือสถานที่พบปะกันในภาษากรีกโบราณ
บางคนที่เป็นโรคกลัวชนิดนี้จะกลัวการติดอยู่ในสถานที่สาธารณะ หรือสถานที่อย่างเช่น
สะพาน หรือคิวต่อแถวที่ธนาคาร
ความกลัวที่แท้จริงของโรคกลัวประเภทนี้คือการที่กลัวว่าจะไม่สามารถที่จะหลบหนีออกไปจากสถานที่นั้นๆ
ได้เมื่อเกิดความวิตกกังวลอย่างรุนแรง ผู้หญิงเป็น Agoraphobia มากกว่าผู้ชายถึงสองเท่าและถ้าไม่ได้รับการดูแลรักษาผู้ที่ป่วยเป็นโรคนี้อาจจะออกจากบ้านไม่ได้อีกเลย
9 ใน10 คนที่ได้รับการรักษาจะมีอาการดีขึ้น
Social Phobia : ความกลัวที่มากกว่าความขี้อาย
คนที่เป็น social
phobia หรือโรคกลัวการเข้าสังคมนั้นไม่ใช่แค่ความขี้อายแต่มีความวิตกกังวลและความกลัวอย่างหนักว่าตนเองจะแสดงออกอย่างไรในสถานการณ์ต่างๆทางสังคม
การกระทำของฉันจะดูเหมาะสมมั้ยนะ? คนอื่นจะรู้มั้ยนะว่าฉันรู้สึกกังวลอยู่? ฉันจะนึกออกมั้ยว่าจะต้องพูดอะไรเมื่อถึงเวลานั้น? เนื่องจากว่าโรคกลัวการเข้าสังคมมักจะนำไปสู่การหลีกเลี่ยงการติดต่อทางสังคมจึงทำให้โรคกลัวประเภทนี้มีผลกระทบด้านลบที่รุนแรงต่อความสัมพันธ์กับผู้อื่นและชีวิตในการทำงานของผู้ป่วยอย่างมาก
Claustrophobia : ฉันต้องการทางออก
Claustrophobia หรือโรคกลัวที่เกิดจากความความกลัวเวลาอยู่ในพื้นที่ปิดเป็นโรคกลัวแบบเฉพาะ
(specific phobia) ที่พบได้บ่อย
คนที่เป็นโรคนี้จะไม่สามารถขึ้นลิฟท์หรือเข้าอุโมงค์ได้โดยปราศจากความวิตกกังวลอย่างหนั
ก เพราะผู้ป่วยกลัวความอึดอัดและการติดอยู่ในที่ที่ทำให้ออกไปไหนไม่ได้ผู้ที่เป็นโรคนี้จะหลีกเลี่ยงพื้นที่คับแคบ
และมักจะมี "พฤติกรรมมองหาความปลอดภัย" เช่น เปิดหน้าต่าง
หรือนั่งใกล้ทางออก พฤติกรรมเหล่านี้จะทำให้สถานการณ์นั้นพอทนได้
แต่ก็ไม่ได้บรรเทาความกลัวลง
Zoophobia : กลัวสัตว์ป่านานาชนิด
เป็นโรคกลัวชนิด specific
phobia ที่พบได้บ่อยที่สุดคือ zoophobia หรือโรคกลัวสัตว์ต่างๆ คำว่า zoophobia จริงๆแล้วเป็นชื่อเรียกแบบรวมๆ
ที่รวมโรคกลัวสัตว์หลายๆ ชนิดเอาไว้ด้วยกัน ตัวอย่างเช่น arachnophobia กลัวแมงมุม ophidiophobia กลัวงู
ornithophobia กลัวนก และ apiphobia กลัวผึ้ง
เป็นต้น โรคกลัวสัตว์ต่างๆ ที่ว่ามานี้มักจะเกิดขึ้นในวัยเด็กและบางครั้งก็หายไปเมื่อโตขึ้น
แต่บางทีโตเป็นผู้ใหญ่ก็ยังไม่หาย
Brontophobia : กลัวฟ้าร้อง
Bronte ในภาษากรีกแปลว่า
ฟ้าร้อง และ brontophobia แปลว่า การกลัวฟ้าร้อง
ถึงแม้ว่าผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้จะรู้ว่าฟ้าร้องทำอะไรพวกเขาไม่ได้
แต่ก็ปฏิเสธที่จะออกไปข้างนอกตอนที่ฝนตกฟ้าคะนอง
ผู้ป่วยอาจจะถึงขั้นหลบอยู่ในบ้านโดยการหมอบอยู่หลังโซฟาหรือหลบอยู่ในตู้เสื้อผ้า
โรคกลัวทั้งฟ้าแลบฟ้าร้องจะเรียกว่า astraphobia ซึ่งเป็นความกลัวที่เกิดทั้งในคนและสัตว์อีกด้วย
Acrophobia : กลัวความสูง
Acrophobia คือการกลัวความสูงอย่างหนัก
คนที่เป็นโรคนี้อาจถูกความกลัวโจมตีเพียงแค่จากการเดินขึ้นบันไดหรือไต่บันไดเท่านั้น
บางครั้งความกลัวก็มีมากจนทำให้ขยับตัวไม่ได้เลย
Acrophobia ทำให้ผู้ป่วยตกอยู่ในอันตราย เมื่อความวิตกกังวลเข้าจู่โจมอาจทำให้ผู้ป่วยพาตัวเองออกมาจากสถานที่ที่สูง
ที่เป็นสาเหตุนั้นด้วยความยากลำบากอย่างมาก
Aerophobia: กลัวการบิน
คนที่เป็นโรค aerophobia คือคนที่กลัวการขึ้นเครื่องบิน
โดยปกติแล้วโรคนี้จะเกิดหลังจากเกิดประสบการณ์อันเลวร้ายเกี่ยวกับเครื่องบิน เช่น
ความปั่นป่วนทางอากาศ หรือพบเห็นผู้โดยสารคนอื่นอยู่ในอาการตื่นตระหนก
ถึงแม้ว่าเหตุการณ์ต่างๆจะถูกลืมไปแล้ว
แต่ความกลัวนั้นยังคงอยู่และจะถูกกระตุ้นขึ้นมาโดยการดูหนังที่มีฉากอุบัติเหตุทางเคื่องบิน
ส่วนการบำบัดโรคนี้จะบำบัดด้วยการสะกดจิต hypnotherapy โดยมักจะใช้ในการตรวจขั้นแรกและรักษาโรคนี้
Blood-Injection-Injury Phobias
เป็นโรคกลัวเกี่ยวกับเลือด การฉีดยา
และการบาดเจ็บอยู่ซึ่งประกอบไปด้วย hemophobia
(กลัวเลือด)trypanophobia (กลัวการฉีดยา)
บางคนเป็นโรคกลัวการได้รับบาดเจ็บ และบางคนก็เป็นโรคกลัวการรักษาทางการแพทย์ที่จะต้องใส่อะไรเข้าไปในร่างกาย
ผู้ป่วยที่มีโรคกลัวเหล่านี้มักจะมีอาการเป็นลมเป็นส่วนใหญ่
กลัวเรื่องเหนือธรรมชาติ
Triskaidekaphobia คือโรคกลัวอะไรก็ตามที่เกี่ยวกับเลขอาถรรพ์
เช่น 13 ถ้าความคิดเรื่องผีๆทำให้คุณวิตกกังวลจนเกินไปคุณอาจจะเป็นโรค phasmophobia
และถ้าถึงแม้ว่าแวมไพร์จะไม่มีจริงแต่บางคนก็ยังกลัวค้างคาวอยู่ก็แสดงว่าพวกเขาเป็นโรค
chiroptophobia
Emetophobia
Emetophobia คือโรคกลัวการอาเจียนซึ่งมักจะเกิดในช่วงแรกของชีวิตจากประสบการณ์อันเลวร้ายบางอย่าง
เช่น
คนที่พบเห็นเพื่อนที่โรงเรียนอาเจียนในที่สาธารณะหรืออาจจะเคยเป็นคนอาเจียนเอง
ความวิตกกังวลอาจจะถูกกระตุ้นจากการคิดถึงการอาเจียน หรือ คิดถึงสถานที่เช่น
โรงพยาบาลซึ่งการอาเจียนจะพบได้บ่อย เช่นเดียวกันกับ aerophobia ที่จะใช้สะกดจิต
hypnotherapy ในการรักษา
Carcinophobia : กลัวมะเร็ง
คนที่เป็น carcinophobia
หรือ cancerophobia
มีชีวิตอยู่กับความกลัวที่ไม่สมเหตุสมผลว่าตัวเองจะเป็นมะเร็ง
ไม่ว่าจะอาการเจ็บปวดทางร่างกายตรงไหนก็จะถูกโยงให้เป็นสัญญาณว่ามีเนื้อร้ายกำลังเติบโตอยู่ในร่างกายไปเสียหมด
เช่น อาการปวดหัวก็จะกลายเป็นสัญญาณว่ามีเนื้อร้ายในสมอง จะรักษาโดย Cognitive
therapy เป็นการรักษาที่จะทำให้ผู้ป่วยที่เป็นโรคกลัวมะเร็งกลับมามีชีวิตปกติได้อีกครั้ง
ความกลัวอื่นๆ
คนที่กลัวอะไรก็ตามที่แปลกใหม่แสดงว่าเป็นโรค
neophobia และคนที่กลัวการแก่
หรือกลัวคนแก่แสดงว่าเป็นโรค gerontophobia บางคนอาจจะเป็นโรค phartophobia
หรือโรคกลัวการผายลมในที่สาธารณะ คนที่เป็นโรค odontiatophobia
จะทำทุกวิถีทางที่จะหลีกเลี่ยงการไปหาหมอฟัน
และ spargarophobic คือการกลัวหน่อไม้ฝรั่ง
ผลกระทบต่อชีวิตที่มาจากโรคกลัว
โรคกลัวทำให้คนเปลี่ยนการใช้ชีวิตเพื่อที่จะหลีกเลี่ยงสิ่งที่ตัวเองกลัว
แต่ชีวิตของพวกเขายังได้รับผลกระทบจากความพยายามที่จะปกปิดความกลัวไม่ให้คนอื่นเห็นอีกด้วย
บางคนที่เป็นโรคกลัวนั้นมีปัญหากับเพื่อน คนในครอบครัว ล้มเหลวทางการศึกษาและหน้าที่การงานในขณะที่พยายามจะจัดการกับโรคกลัวนี้
โรคกลัวและแอลกอฮอล์
ผู้ที่ติดเหล้านั้นมีโอกาสเสี่ยงที่จะเป็นโรคกลัวมากกว่าคนทั่วไปถึง
10 เท่า
และคนที่เป็นโรคกลัวก็มีแนวโน้มที่จะติดเหล้ามากกว่าคนที่ไม่ได้เป็นโรคกลัวถึง 2
เท่า
เกี่ยวข้องกับครอบครัว
ถึงแม้ว่าโรคกลัวนี้อาจจะได้รับผลกระทบโดยวัฒนธรรม
และถูกกระตุ้นโดนประสบการณ์ชีวิตต่างๆ
แต่โรคพวกนี้ก็มีแนวโน้มที่จะเป็นกรรมพันธุ์มาจากคนในครอบครัว
สมาชิกในครอบครัวที่สืบเชื้อสายโดยตรงของคนที่เป็นโรคกลัวนั้นมีความเสี่ยง 3
เท่าที่จะเป็นโรคกลัวมากกว่าคนที่ครอบครัวไม่มีประวัติการเป็นโรคนี้มาก่อน
Treating Phobias
การรักษาโรคกลัว
การลดความรู้สึกเป็นขั้นตอนในการค่อยๆให้ผู้ป่วยโรคกลัวเผชิญกับสถานการณ์ที่ก่อให้เกิดความกลัวทีละน้อย
เมื่อเวลาผ่านไปความกลัวจะลดน้อยลงเมื่อผู้ป่วยสร้างความมั่นใจได้มากขึ้น
การรักษาด้วยวิธีนี้มักทำควบคู่ไปกับการพูดคุยบำบัดที่จะช่วยให้ผู้ป่วยเปลี่ยนมุมมอง
และพัฒนารูปแบบการตอบสนองต่อสถานการณ์ที่กระตุ้นอารมณ์ที่เกียวกับโรคกลัว
ข่าวดีก็คือการรักษาสามารถช่วยผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาถึง 90%
ข้อเท็จจริงที่น่าสนใจเกี่ยวกับ
Phobia
1 ใน 6 ของคนอเมริกันเป็นโรคกลัวเครื่องบิน
Aviophobia หรือโรคกลัวการบินนั้นพบได้บ่อยมาก
แม้แต่การเห็นลูกเรือก็อาจจะทำให้มีอาการได้
ในความเป็นจริงแล้วการกลัวการบินเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้สายการบินและเจ้าหน้าที่กองทัพอากาศถูกกักตัว
บางคนถูกก่อกวนด้วยการบินที่ติดขัดหรือการบินในสภาพอากาศที่ไม่ดี
ผู้ป่วยอาจจะกลัวการตกอยู่ในอาการตื่นตระหนัก หรือรู้สึกวิตกในที่แคบ
บางคนก็กลัวว่าจะเสียชีวิตในอุบัติเหตุเครื่องบนตก
Clown phobias มีจริง
ถ้าคุณตกใจกับการเห็นคนทำลูกโป่งรูปสัตว์ที่แต่งหน้าสีขาวและสวมวิกสีแดง
คุณไม่ได้เป็นอยู่คนเดียวเพราะCoulrophobia โรคกลัวตัวตลกไม่ใช่เรื่องน่าขันสักเท่าไหร่
เด็กๆที่กลัวการปิดไฟนอนไม่ถือว่าเป็นโรคกลัว
ไม่ต้องคิดมากถ้าเด็กๆกลัวความมืดหรือกลัวว่าจะมีสัตว์ประหลาดแอบซ่อนตัวอยุ่ใต้เตียงเพราะว่านั่นไม่ได้หมายความว่าเด็กเป็นโรค
nyctophobia หรือโรคกลัวความมืด
เด็กส่วนมากจะเลิกกลัวไปเองเมื่อโตขึ้น
โรคกลัวคือความกลัวอย่างหนักจนส่งผลกระทบต่อชีวิตซึ่งโรคกลัวจะส่งผลกระทบต่อปฏิกิริยาตอบสนองทั้งทางอารมณ์และทางร่างกาย
คนที่เป็นโรคกลัวจะรู้ตัวว่าตัวเองมีปฏิกิริยาตอบสนองที่รุงแรง
โรคกลัวบางอย่างทำให้ตัวเลือกแซนวิชลดลง
ถ้าคุณเป็นโรค arachibutyrophobia
หมายความว่าคุณเป็นโรคกลัวเนยถั่ว
บางคนกลัวว่าเนยถั่วจะติดอยู่ที่เพดานปาก!
อย่างไรก็ตามเนยถั่วไม่ใช่ของกินอย่างเดียวที่คนกลัว เช่น pargarophobia
คือโรคกลัวหน่อไม้ฝรั่ง
มหาเศรษฐี Howard
Hughes ใส่กล่องทิชชู่ไว้ใต้เท้าเพราะว่าเป็นโรคกลัวเชื้อโรค
ในบั้นปลายของชีวิต Howard
Hughes กลัวเชื้อโรคมากจนกระทั่งเผาเสื้อผ้าตัวเองถ้าคนใกล้ตัวไม่สบาย
และใส่กล่องทิชชู่ไว้ที่เท้า
โรค mysophobia ที่เขาเป็นคือโรคกลัวเชื้อโรคอย่างหนัก
อาจจะเริ่มจากสมัยที่ยังเป็นเด็กเมื่อแม่ของเขาชอบมาเช็คตลอดว่าเขาเป็นโรคอะไรรึเปล่า--
คุณอาจจะเป็นโรคกลัวถ้าคุณกลัวโทรศัพท์หาย
ถ้าความคิดที่ว่าโทรศัพท์มือถือของคุณหายทำให้คุณหวาดวิตก
คุณอาจจะเป็น nomophobia (no-mobile phone phobia)
ถึงแม้ว่ากลุ่มทางการแพทย์ชั้นนำจะยังไม่รวมโรคนี้เข้าไปในลิสต์ของโรคกลัวอย่างเป็นทางการแต่ก็เป็นที่ชัดเจนว่าคนเราติดโทรศัพท์มือถือมาก
งานวิจัยเล็กๆชิ้นหนึ่งพบว่า 73%
ของเด็กนักเรียนถึงกับนอนกับโทรศัพท์มือถือเลยทีเดียว
โรคกลัวมักจะเริ่มจากตอนเป็นเด็ก
โรคกลัวสามารถเกิดได้จากเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนอารมณ์ในวัยเด็ก
บางคนที่กลัวนกอาจจะเป็นเพราะว่าตกใจกลัวนกที่บินเข้ามาในบ้านตอนเด็กๆ
แต่จริงๆแล้วสาเหตุของโรคกลัวมักจะไม่แน่ชัดแต่โรคกลัวมักจะเกิดในครอบครัวที่มีคนเป็นโรคนี้
คุณอาจจะเป็นโรคกลัวว่าจะเป็นโรคกลัว
ถ้าคุณกลัวว่าจะเป็นโรคกลัว
คุณอาจจะเป็นโรค phobophobia ยังมีโรคกลัวแปลกๆอื่นๆอีก เช่น
Amathophobia = กลัวฝุ่น
Peladophobia = กลัวคนหัวล้าน
Phartophobia = กลัวการผายลมในที่สาธารณะ
คำว่า phobia มาจากภาษากรีกที่แปลว่า
การหนี ความหวาดกลัว และการหายใจไม่ออกเพราะถูกบีบคอ
อย่ารักษาโรคกลัวด้วยการเผชิญหน้า
การเผชิญหน้ากับโรคกลัวจะยิ่งทำให้แย่ลง
นักบำบัดแนะนำให้ผู้ป่วยค่อยๆเผชิญกับความกลัวทีละน้อย
เช่น คนที่กลัวการนั่งเครื่องบิน
ขั้นแรกอาจจะให้ดูรูปของเครื่องบินก่อน
จากนั้นให้ดูวิดีโอก่อนที่จะไปสนามบินเพื่อดูเครื่องบินเทคออฟ
ในที่สุดถึงจะให้นั่งเครื่องบินได้
วิธีการรักษาโรคกลัวนอกเหนือไปจากวิธีข้างต้นแล้ว
คือการให้ความสำคัญกับการเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรมด้านลบ
ที่มา : pantip.com จากคุณ : Kypsan